ท้องผูกอย่าเข้าใจผิดคิดว่าเป็นเรื่องปกติ (Constipation)

ท้องผูกคืออะไร

โดยส่วนใหญ่เรามักเข้าใจว่าท้องผูก (Constipation) คือ การที่ไม่มีการขับถ่ายหรือมีความถี่ในการขับถ่ายลดลงกว่าปกติ การมีอุจจาระที่แข็งและยากต่อการขับถ่าย ซึ่งจริง ๆ แล้วถูกต้องเพียงส่วนหนึ่งเท่านั้น ภาวะท้องผูกในทางการแพทย์ยังรวมไปถึงการมีอาการใดอาการหนึ่ง ดังนี้

• - การมีอุจจาระแข็ง
• - ความถี่ในการขับถ่ายอุจจาระลดลงกว่าปกติ
• - ใช้เวลานานในการเบ่งถ่าย
• - มีความเจ็บปวดเวลาเบ่งถ่ายหรือมีเลือดปนออกมากับอุจจาระ
• - หลังถ่ายอุจจาระเรียบร้อยแล้วยังมีความรู้สึกถ่ายไม่หมดหรือถ่ายอุจจาระไม่สุด

ซึ่งส่วนมากแล้วภาวะท้องผูกมักพบได้ในผู้หญิงมากกว่าผู้ชายและเป็นได้ในทุกช่วงอายุโดยส่วนใหญ่พบในวัยทำงาน

รักษาท้องผูกได้อย่างไร

เมื่อได้รับผลการตรวจวินิจฉัยแน่ชัดว่ามีอาการท้องผูก แพทย์เฉพาะทางจะทำการรักษาตามสาเหตุที่เป็น มีหลายวิธี ได้แก่

• การปรับพฤติกรรม ได้แก่ ขับถ่ายอุจจาระเมื่อรู้สึกครั้งแรก อย่ารอจนสัญญาณการขับถ่ายอ่อนลง นั่งขับถ่ายในท่านั่งที่เหมาะสม รับประทานผักผลไม้ที่มีกากใย ออกกำลังกายเป็นประจำสม่ำเสมอ ดื่มน้ำในปริมาณที่มากเพียงพอ
• การรักษาโดยการใช้ยาระบาย ซึ่งมีหลากหลายชนิด ได้แก่ ยาระบายในกลุ่มกระตุ้นให้กล้ามเนื้อลำไส้บีบตัว (Stimulant Laxatives) ยาระบายกลุ่มที่ออกฤทธิ์ดูดซึมน้ำเพื่อให้อุจจาระมีปริมาณน้ำมากขึ้น (Osmotic Laxatives) ไหลกลับเข้าสู่ลำไส้ใหญ่ ยาเหน็บหรือยาสวนทวาร รวมไปถึงยากลุ่มใหม่ ๆ ในปัจจุบัน เช่น ยาที่มีฤทธิ์กระตุ้นการเคลื่อนไหวตัวของลำไส้ (Prokinetic Agent) หรือยากลุ่มที่กระตุ้นให้มีการหลั่งสารน้ำและเกลือแร่บางตัวเข้าไปในลำไส้ (Secretagouge) ทั้งนี้ควรขึ้นอยู่กับคำแนะนำของแพทย์เฉพาะทางเป็นสำคัญ ไม่แนะนำให้ซื้อยามารับประทานเอง
• การฝึกการขับถ่าย (Biofeedback Training) สอนให้ผู้ป่วยขับถ่ายอย่างถูกวิธีด้วยเครื่องมือที่แสดงการทำงานของกล้ามเนื้อที่ควบคุมการขับถ่าย ซึ่งสามารถแสดงผลกล้ามเนื้อเชิงกรานและกล้ามเนื้อหูรูดบริเวณทวารหนักทั้งหมดของผู้ป่วย ทำให้ผู้ป่วยเข้าใจถึงวิธีการขับถ่ายที่ถูกต้อง ทั้งท่าทาง การหายใจ การผ่อนคลายกล้ามเนื้อหูรูด และการรับรู้ความรู้สึก โดยจะทำการฝึกทั้งหมด 6 ครั้ง ครั้งละประมาณ 30 – 40 นาที วิธีนี้เป็นวิธีที่ได้ผลในระยะยาว เมื่อทำอย่างต่อเนื่องจะเกิดการเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้นเรื่อย ๆ โดยที่ผู้ป่วยไม่ต้องรับประทานยา
• การผ่าตัดลำไส้ใหญ่ออก มักใช้ในกรณีที่ผู้ป่วยท้องผูกจากภาวะที่ลำไส้เคลื่อนไหวช้าที่รักษาโดยการรับประทานยาแล้วไม่ได้ผลและมีความผิดปกติชัดเจนของกล้ามเนื้อและระบบประสาทของลำไส้ที่ได้รับการตรวจยืนยันชัดเจนแล้ว โดยวิธีนี้ต้องผ่านการพิจารณาจากแพทย์เฉพาะทางผู้ชำนาญการเท่านั้น

ปัญหาท้องผูกไม่ใช่เรื่องที่ควรละเลยหรือนิ่งนอนใจเพราะหากปล่อยไว้ให้เรื้อรังอาจส่งผลให้เกิดภาวะแทรกซ้อนอย่างริดสีดวงทวารเกิดแผลที่ทวารหนักหรือลำไส้ตรงภาวะอุจจาระอัดแน่นรวมไปถึงอาจเป็นอาการแสดงเริ่มต้นของโรคและปัญหาสุขภาพต่างๆตามมาซึ่งไม่เป็นผลดีกับร่างกายในระยะยาวดังนั้นหากพบว่าตนเองมีอาการท้องผูกติดต่อกันควรเข้ามาตรวจเช็กและเข้ารับการรักษากับแพทย์เฉพาะทางโดยเร็ว



อ้างอิงข้อมูลจาก : https://www.bangkokhospital.com/content/constipation

What is Constipation?

Generally, we understand constipation as the absence of bowel movements or a reduced frequency of bowel movements. Having hard and difficult-to-pass stools is also a common perception. However, medically speaking, constipation also includes symptoms such as:

• Hard stools
• Reduced frequency of bowel movements
• Spending a long time straining to pass stools
• Painful bowel movements or blood in the stool
• Feeling of incomplete evacuation even after passing stool

Constipation is more commonly found in women than men and can occur at any age, though it is mostly observed in working-age adults.

How to Treat Constipation

Once a definite diagnosis of constipation is made, a specialist will treat it based on the underlying cause. Various methods include:

1. Behavioral Modifications: This includes defecating as soon as you feel the urge without delaying it, sitting in the proper position while defecating, consuming fiber-rich fruits and vegetables, exercising regularly, and drinking sufficient water.

2. Medications: There are various types of laxatives:

   • Stimulant Laxatives: Stimulate bowel muscles to contract.
   • Osmotic Laxatives: Draw water into the intestines to soften stools.
   • Suppositories or Enemas: Administered rectally.
   • Newer medications: Such as prokinetic agents (stimulate bowel movements) and secretagogues (increase secretion of fluids and electrolytes into the intestine). It is crucial to follow a specialist's advice and not self-medicate.

3. Biofeedback Training: Teaches proper defecation techniques using equipment that shows the function of the pelvic muscles and anal sphincter. This method includes six sessions, each lasting about 30-40 minutes. Continuous practice leads to long-term improvement without medication.

4. Surgical Removal of the Colon: Typically for patients with slow-transit constipation unresponsive to medication, with confirmed abnormalities in bowel muscle and nerve function. This method requires careful consideration by a specialist.

Ignoring constipation can lead to complications such as hemorrhoids, anal fissures, fecal impaction, or indicate the onset of other health issues. Therefore, if experiencing persistent constipation, it is advisable to seek medical evaluation and treatment promptly.